Oldambster Boerderij
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een Oldambster boerderij is een boerderijtype dat wordt gekenmerkt door het feit dat het woonhuis en de schuur in elkaars verlengde zijn gebouwd onder één doorlopende nok.
Omschrijving
Dit boerderijtype komt voornamelijk voor in het Oldambt en de Groningse en Drentse Veenkoloniën, maar ook in Oost-Friesland (Nedersaksen). Het woonhuis is bij dit type boerderij meestal smaller dan de schuur. De overgang van het smallere, hogere voorhuis naar de bredere, lagere schuur wordt zichtbaar gemaakt door verspringingen in de zijgevels, de zogenaamde krimpen. De schuur van een Oldambster boerderij is vaak zeer groot, soms wel 900 m² of meer, en diende oorspronkelijk voor gemengde landbouw, maar later specialiseerde het Oldambt zich in akkerbouw. De grote schuren, die soms 'graankathedralen' worden genoemd, werden gebruikt voor het opslaan van graan. Kenmerkend voor de bouwvorm is een houten gebint waarop het hele gebouw rust.
Kenmerken
Kenmerkende elementen van de Oldambster boerderij zijn onder andere de aanwezigheid van lage vensters voor de zaadzolder boven de woning. Deze zolder diende oorspronkelijk voor het langdurig opslaan van zaden of graan in een droge en goed geventileerde ruimte. Hoewel deze vensters oorspronkelijk smal en laag waren, werden ze in de loop van de tijd groter gemaakt, soms zelfs met de toevoeging van een balkon in de voorgevel, om de boerderij een deftiger aanzien te geven.
Varianten en aanverwante types
De Oldambster boerderij behoort in Nederland tot de noordelijke of Friese huisgroep, waartoe ook de stolpboerderij en de kop-hals-romp-boerderij worden gerekend. Een kleinere variant van de Oldambster boerderij is te vinden in de Veenkoloniën. Op het Hogeland komen ook Oldambster boerderijen voor, waarbij het woonhuis vaak dwars voor de schuur staat.
Vergelijkbare termen
Groningse boerderij
Gebruikte bronnen: